Protestantyzm wypiera katolicyzm z Ameryki Południowej. Czy zatem można już Amerykę Południową nazywać kontynentem protestanckim?
Ameryka Południowa była głównie kolonizowana przez Portugalię i Hiszpanię, które były silnymi ośrodkami katolicyzmu. Stąd dominującym wyznaniem na tym kontynencie było wyznanie katolickie. Niemniej w ciągu ostatnich 50 lat można zaobserwować niesamowity rozwój ewangelikalnego protestantyzmu (głównie w wersji zielonoświątkowej). Jaka przyszłość czeka Amerykę Południową pod względem wiary?
Lewica vs prawica
Po pierwsze trzeba zwrócić uwagę na to, iż Ameryka Południowa jest kontynentem, gdzie spory wpływ wywarły lewicowe idee jak komunizm i socjalizm. Obecnie z tego powodu ogromny kryzys przeżywa Wenezuela. Niestety idee te też wpłynęły silnie na wiarę katolicką. W konsekwencji powstał taki twór jak „teologia wyzwolenia” starająca się łączyć katolicyzm z marksizmem. Osobę Jezusa zaczęto przedstawiać jako wywrotowca sprzeciwiającego się nierównościom społecznym. Skończyło się na tym, iż Kościół Katolicki w Ameryce Południowej bardzo mocno przesiąknął tymi ideami. Z ust księży na mszach ludzie coraz więcej słyszeli o tzw. kapitalistycznym wyzysku, a coraz mniej o miłości Boga. Lewicowymi wisienkami na torcie są kardynał Brazylii Leonardo Urlich Steiner, który otwarcie wspomniał o potrzebie akceptacji homoseksualizmu. Ponadto można wymienić ogromną litanię lewicowych haseł jakie wygłasza pochodzący z Argentyny papież Franciszek. Raje podatkowe określił tykającymi bombami. Innym razem oznajmił, że obniżanie podatków to grzech, a bogaci powinni płacić wyższe podatki. Śmiał stwierdzić, iż komuniści myślą jak pierwsi chrześcijanie. Otwarcie zachęca do walki z tzw. globalnym ociepleniem. Na Twitterze kiedyś zamieścił wpis: „Chcecie pokoju? Zatem zakażmy posiadania wszelkiej broni i nie będziemy musieli żyć w strachu przed wojną”. Ciekawe, że tutaj nie podejmuje żadnych działań by rozbroić Gwardię Szwajcarską. Ponadto konsekrował na biskupa Tolentino Mendonçę, który nie widzi problemów w tzw. małżeństwach homoseksualnych oraz legalizacji aborcji. Dodatkowym problemem katolicyzmu w Ameryce Południowej jest synkretyzm religijny z pogańskimi wierzeniami południowoamerykańskich ludów. Tu również Franciszkowi nie przeszkadzało wzięcie udziału w pogańskich praktykach z Pachamamą.
Jak z kolei wygląda ewangeliczny protestantyzm w Ameryce Południowej? Świetnym przykładem jest Brazylia. Według najnowszych danych 31% mieszkańców Brazylii to protestanci, zaś 50% to katolicy. Tu warto zwrócić uwagę na to, iż w 1960 roku Brazylię zamieszkiwało 4% protestantów. Widzimy zatem ogromny trend rozwoju protestantyzmu w Brazylii kosztem katolicyzmu. Niedawny prezydent Brazylii Jair Bolsonaro w czasie wyborów cieszył się ogromnym poparciem ze strony ewangelikalnych chrześcijan. Ciężko jest zdefiniować jego wiarę, gdyż w 2018 roku przyjął chrzest przez zanurzenie ze strony pastora. Z drugiej strony w 2019 podpisał proklamację konsekracji Brazylii Matce Boskiej. W każdym razie sprzeciwia się zasiłkom socjalnym. Opowiada się za wolnym rynkiem. Jest przeciwnikiem tzw. małżeństw homoseksualnych, przeciwstawia się aborcji. Popiera łatwy dostęp do broni oraz karę śmierci. Ewangeliczni protestanci w Brazylii mocno go popierają. Niejednokrotnie modlił się wspólnie z nimi. W całej Ameryce Południowej protestanci są dużo bardziej konserwatywni niż katolicy. Pew Research Center w latach 2013 – 2014 przeprowadził badania wśród mieszkańców Ameryki Południowej dotyczące różnych problemów społecznych. Poruszono m.in. takie sprawy jak: aborcja, nadużywanie alkoholu, antykoncepcja, rozwody, homoseksualizm, prostytucja, seks pozamałżeński, samobójstwa. Protestanci w zdecydowanej większości państw negatywniej oceniają tego typu praktyki. Co ciekawe nawet kwestię rozwodów i antykoncepcji protestanci oceniają gorzej niż katolicy. Dodatkowo te badania wskazują, że we wszystkich państwach Ameryki Południowej protestanci wiarę cenią w swym życiu bardziej od katolików. Zdecydowanie częściej czytają Biblię, modlą się i chodzą do kościołów.
Duchowieństwo
Pierwszym skojarzeniem jakie występuje w porównaniu księży z pastorami to sprawa małżeństwa. Od pastorów wręcz zwykle wymaga się żon i dzieci w przypadku duchownych katolickich jest odwrotnie. Prawdopodobnie niebiblijny celibat jest główną przyczyną bardzo niskiej liczby księży w Ameryce Południowej. Przez lata wielu polskich księży przybywało do Ameryki Południowej z powodu niskiej liczby kapłanów. Statystycznie łatwiej jest ludziom dotrzeć do pastora niż do księdza. Podczas Synodu Amazońskiego poruszono problem celibatu księży. W praktyce księża częściej są zamknięci w budynkach kościelnych, podczas gdy pastorzy ewangelizują ludzi na ulicach wychodząc do najbiedniejszych. Część pastorów utrzymuje się z własnej pracy (nie otrzymują wynagrodzenia od kościoła) co pozwala na łatwiejsze relacje z ludźmi. Z pewnością do Kościoła Katolickiego nie zachęcają afery związane z tuszowaniem pedofilii przez kler. Ponadto dla żywiołowych mieszkańców Ameryki Południowej energiczne i głośne nabożeństwa mogą być bardziej atrakcyjne dla nich niż skostniała msza oparta o sztywną liturgię.
Statystyki
Kościół Katolicki próbuje wyhamować rozwój protestantyzmu w Ameryce Południowej. Póki co wybór jezuity z Argentyny na niewiele się zdał. W wielu parafiach aby zatrzymać wiernych postawiono na rozwój ruchu charyzmatycznego w łonie Kościoła Katolickiego. W konsekwencji niektórzy nazywają to protestantyzacją czy pentekostalizacją Kościoła Katolickiego. Jak obecnie wyglądają dane (informacje zaczerpnięte głównie ze strony state.gov) w poszczególnych państwach/obszarach zależnych?
Argentyna – katolicy stanowią 62,9% mieszkańców Argentyny, zaś protestanci 15,3%.
Boliwia – katolicyzm reprezentuje 77% mieszkańców Boliwii, a protestanci 16%.
Brazylia – katolicy stanowią 50% mieszkańców Brazylii, z kolei protestanci 31%.
Chile – do Kościoła Katolickiego należy 70% populacji Chile, zaś do Kościołów protestanckich 18%.
Ekwador – 74,8% mieszkańców Ekwadoru przynależy do Kościoła Katolickiego, zaś protestanci stanowią 15,2% populacji.
Falklandy – katolicy stanowią 10% populacji Falklandów, zaś protestanci 47%.
Gujana – katolicyzm reprezentuje 7% populacji, zaś protestantyzm 55%.
Gujana Francuska – do Kościoła Katolickiego należy 75% populacji, zaś protestanci stanowią 6%.
Kolumbia – katolicy stanowią 73% populacji, zaś protestanci 14%.
Paragwaj – 88% mieszkańców Paragwaju to katolicy, z kolei protestantyzm reprezentuje 6% populacji.
Peru – katolicy stanowią 76% mieszkańców Peru, a protestanci 14%.
Surinam – do Kościoła Katolickiego przynależy 22% populacji Surinamu, zaś protestantami jest 26%.
Trynidad i Tobago – katolicy stanowią 21,6%, z kolei protestanci 26,5%.
Urugwaj – katolicyzm reprezentuje 42% populacji Urugwaju, a protestanci 15%.
Wenezuela – 75% mieszkańców to katolicy, zaś protestantami jest 17%.